loader

Forex'in Tarihi

Döviz piyasası küresel toplumun ekonomik yaşamında önemli bir olaydır. Forex'in yükseliş ve gelişme geçmişine sahip olması şaşırtıcı değildir. Üstelik döviz piyasasının kurulmasının kökleri, Fransa'nın başkenti Paris'te Altın Standardı adı verilen birleşik bir sistemin benimsendiği 19. yüzyılın ortalarına kadar uzanıyor.

Kabul edilen standarda göre altın, uluslararası nakit ödemelerin birimi haline geldi. Değerli metalin miktarına karşılık gelen dönüşüme sahip olması gerekiyordu. Ulusal para birimleriyle ulusötesi takas, altın eşdeğerine karşı hesaplanan sabit kurlara göre gerçekleştirildi.

Altın Standardının uygulamaya konması, enflasyon seviyesinin önemli ölçüde düşmesine ve altın rezervleriyle desteklenmeyen parasal varlıkların ihracının kontrol altına alınmasına olanak sağladı. Ortak para birimi olarak altının seçilmesi tesadüf değildir. Bu, yüksek değeri, doğru belirlenme olanağı ve bölünebilirliği ile öngörülüyordu. Zaman geçtikçe altının yerini kağıt eşdeğeri olan sertifikalar aldı.

Altın Standardı, Birinci Dünya Savaşı sırasında, savaşa katılan ülkelerin askeri harcamalarını karşılamak için büyük miktarda fon enjeksiyonu yapmak zorunda kaldığı dönemde önemli değişikliklere uğradı. Bu da savaşan ülkelerin altın rezervlerinin azalmasına neden oldu. Bu, Altın Standardının terk edilmesine yol açtı.

1930'lu yıllardaki küresel krizin önde gelen ülkelerin ekonomilerini önemli ölçüde zayıflatmasının ardından toparlanma ve kalkınma dönemi başladı. Ancak bu süreç, kısa süre sonra patlak veren İkinci Dünya Savaşı ile durduruldu ve tersine çevrildi. Ancak 1944'te Amerika Birleşik Devletleri'nde düzenlenen Bretton Woods Konferansı, Büyük Britanya ve ABD arasındaki sürekli rekabete son verdi. Bu konferans, ticari anlaşmaların düzenlenmesi için yepyeni bir sistemin başlangıcını belirleyen bazı temel ilkelerin benimsenmesiyle sonuçlandı.

Bretton Woods Konferansı ayrıca küresel ekonominin aşağıdaki kalıplarını oluşturdu:

  1. ABD Doları uluslararası ödemelerde ana para birimi haline geldi;
  2. Konferansa katılan ülkeler ulusal para birimlerini ABD Doları'na sabitlediler;
  3. Ana para birimi yani ABD Doları altına sabitlenmişti;
  4. İşte o zaman, bugün bilinen Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (IBRD) kurulup faaliyetlerine başladı.

Yürürlüğe giren Bretton Woods Konferansı hükümlerine göre, o zamana kadar hakim olan İngiliz sterlini, ana para biriminin yerini ABD Dolarına bırakacaktı. Uluslararası ekonomik ilişkilerin sürekli değer kaybına uğrayan ortak para birimine sabitlenmesi, küresel ekonomide sık sık kriz gelişmelerine yol açtı. Ülkelerin ulusal para kurlarını ABD Doları'na sabitlemekten vazgeçmek zorunda kaldıkları açıkça görülüyordu. Böylece 1973 baharının başında Jamaika'da düzenlenen olağan uluslararası konferansta, para birimlerinin ABD Doları'na sabitlenmesinden vazgeçildiği resmen duyuruldu. Ancak o anda hazır bir karar yoktu. Sadece üç yıl sonra yine Jamaika'da IMF Şartında önemli değişiklikler yapıldı ve Forex piyasasının prototipi haline gelen yeni bir ekonomik model tanımlandı. Ana değişiklikler arasında zorunlu sabit döviz kurlarının kaldırılması, dalgalı ve karışık kur kavramlarının getirilmesi yer aldı; ulusal para kurlarındaki dalgalanma serbest ve doğal faktörlere bağlı hale geldi; çoğu ülke para birimi kısıtlamalarını kaldırdı; ve nakit ödemelerden elektronik transferlere kademeli geçiş getirildi, vb.

Forex piyasası geliştikçe deneyimli uzmanlar ortaya çıktı; ulusal para birimlerindeki en ufak dalgalanmaları, büyüme (veya düşüş) dinamiklerini dikkatle takip ettiler. Bu gözlemler, belirli bir para biriminin satışı (satın alınması) için en iyi anı neredeyse şüphe götürmez bir şekilde belirledi ve buna bağlı olarak küresel pazarın tüm katılımcılarına kâr elde etmek için eşit haklar ve fırsatlar sağladı. Ayrıca Forex piyasası, parayı ulusal varlıkların gerçek değerini maksimum doğrulukla yansıtan bir emtia haline getirdi. Örneğin, ekonomi büyüdükçe ulusal paranın değeri de orantılı olarak artar, daralma durumunda ise para birimi düşer.

Forex piyasası 1990'lı yılların başında Rusya'ya geldi. Serbest ekonomik ilişkilerin gelişmesi sürecinde, en proaktif bankalar Forex işlemlerinden kar elde etmenin ilkelerini hızla anladılar; döviz piyasasının dinamiklerini dikkatli bir şekilde inceleyerek büyük kazançlar elde edebileceklerini fark ettiler. Her yıl Forex'te zengin olmak isteyenlerin sayısı artıyor.